Khẩu phần bao gồm nhiều nguyên liệu có nguồn gốc từ thực vật chứa axit phytic và các loại đường phi tinh bột (NSPs) là các yếu tố kháng dưỡng đối với gà thịt, hai thành phần này đều được tiêu hóa kém vì hầu hết động vật dạ dày đơn thiếu các enzyme tiêu hóa các cơ chất. Do đó, việc bổ sung các enzyme tiêu hóa phytase kết hợp với hỗn hợp các enzyme carbohydrase (MC) giúp làm giảm tác hại của phytic và NSP trong khẩu phần ăn của động vật.
Tác hại của axit phytic và các NSPs khi không sử dụng enzyme tiêu hóa
Axit Phytic là nguồn dữ trữ chính của phốt pho trong nguyên liệu, hỗn hợp muối của axit phytic được gọi là phytate và được tìm thấy rộng rãi trong các loài thực vật.
- Phytate gắn với phốt pho dẫn đến động vật không thể sử dụng nguồn phốt pho nếu không có enzyme phytase.
- Phytate tạo phức hợp với các chất dinh dưỡng khác như Ca, Fe, Mg, Zn làm giảm khả năng sử dụng của các chất khoáng.
- Phytate cũng làm giảm khả năng tiêu hóa khi tạo phức với protein, tinh bột, dẫn đến các thành phần này chưa bị phân giải trong ruột non.
Nên việc bổ sung phytase vào khẩu phần ăn của gia cầm và heo không chỉ giúp giải phóng P hữu cơ từ phytate mà còn cải thiện việc sử dụng Ca, các khoáng chất cation và các chất dinh dưỡng khác.
Các NSP chủ yếu bao gồm là xylan, arabinoxylan, cenlulose và pectic chúng góp phần tạo hình dạng và độ cứng cho hạt và là thành phần cấu trúc của các loại thực vật khác. Tác hại của các loại đường phi tinh bột NSP trong trường hợp này đó là tạo ra một lớp nhớt.
- Đầu tiên, các NSPs này làm tăng tốc độ di qua đường ruột nên enzyme phytase sẽ có ít thời gian để tiếp xúc với phytate.
- Thứ hai, lớp nhớt này có thể bao bọc xung quanh cơ chất làm giảm khả năng tiếp cận của enzyme với chất nền.
Việc bổ sung kết hợp hỗn hợp các enzyme carbohydrase làm phá vỡ các lớp nhớt bao phủ cơ chất phytate giúp enzyme phytase có thể tiếp cận phân giải phytate giải phóng phốt pho cho động vật sử dụng, góp phần cải thiện hiểu quả việc hấp thu chất dinh dưỡng của động vật, cải thiện năng suất, sự khoáng hóa của xương, đồng thời giảm thải P ra ngoài môi trường.
Kết quả này có thể được kiểm chứng thông qua thử nghiệm được thực hiện bởi J. Wang, R. Patterson trong bài báo cáo “Effects of Extra-Dosing Phytase in Combination with Multi-Carbohydrase on Growth Performance and Bone Mineralization Using Dual-Energy X-Ray Absorptiometry in Broilers”.
Thử nghiệm chứng minh hiệu quả việc sử dụng kết hợp phytase với hỗn hợp đa enzyme tiêu hóa carbohydrase
Thử nghiệm được tiến hành trong 35 ngày với tổng cộng 640 con gà trống Cobb 500 một ngày tuổi, các con gà được phân mẫu nhiên vào 8 khẩu phần nghiệm thức, mỗi nghiệm thức gồm 20 con và lặp lại 4 lần:
|
Nghiệm thức 1: Đối chứng dương |
Nghiệm thức 5: NC + Phytase 1500 FTU/kg |
|
Nghiệm thức 2: Đối chứng âm (NC , bổ sung 0,15% Ca và không chứa phytate) |
Nghiệm thức 6: NC + Phytase 500 FTU/kg + enzyme MC liều 500 mg/kg |
|
Nghiệm thức 3: NC + Phytase 500 FTU/kg |
Nghiệm thức 7: NC + Phytase 1000 FTU/kg + enzyme MC liều 500 mg/kg |
|
Nghiệm thức 4: NC + Phytase 1000 FTU/kg |
Nghiệm thức 8: NC + Phytase 1500 FTU/kg + enzyme MC liều 500 mg/kg |
Các kết quả được thu thập vào ngày 7, 21 và 35. Tỷ lệ chết, khối lượng cơ thể và FCR được ghi nhận Các con gà và thức ăn được cân vào ngày 0, 7, 21 và 35 để xác định khối lượng cơ thể, tăng trọng (BWG) và lượng ăn vào. Ngày thứ 35, ba con gà mỗi ô (tổng cộng 96 con) được chọn ngẫu nhiên và tiêu hủy. Toàn bộ gà được quét bởi phương pháp đo độ hấp thu tia X hai nguồn năng lượng (DXA) để xác định mật độ khoáng cơ thể (BMD), tỷ lệ mỡ cơ thể (BFP) và hàm lượng khoáng chất cơ thể (BMC). Xương đùi phải được thu thập sau khi quét DXA để phân tích tro xương.
Ảnh hưởng của việc bổ sung kết hợp enzyme tiêu hóa carbohydrase và phytase đối với năng suất và sự khoáng hóa xương của gà thịt
a, b kí tự khác nhau có ý nghĩa khác nhau đáng kể (P <0,05).
Nhìn vào ba bảng trên ta có thể thấy, với sự sử dụng kết hợp phytase ở liều dùng 500FTU/kg và 500mg/kg hỗn hợp enzyme carbohydrase cho kết quả tối ưu so với các liều phytase cao hơn. Khi bổ sung phytase liều 500FTU/kg cùng với liều MC đã giúp cải thiện đáng kể khối lượng cơ thể (tăng 8%, P<0.05), FCR, lượng ăn vào, cải thiện giá trị BMD, BMC tăng lần lượt 4%, 5% so với lô đối chứng. Việc bổ sung thêm phytase đã làm tăng thêm khối lượng Ash, giảm Ca và P trong tro xương chứng tỏ phytase đã giúp giải phóng Phốt pho trong phytase và tăng khoáng hóa cơ thể.
Đồng thời kết quả trên cho thấy rằng, khi sử dụng hỗn hợp các enzyme Carbohydrase đã giúp phá vỡ các NSP làm tăng khả năng tiếp xúc phytate của phytase nên khi bổ sung liều phytase thấp cũng có thể tiếp cận đầy đủ cơ chất và đạt hiệu quả tương tự khi sử dụng phytase ở liều cao hơn.
Kết luận
Sản phẩm Superzyme–CS chứa hỗn hợp các enzyme tiêu hóa bao gồm enzyme Carbohydrase kết hợp với với liều tối thiểu 2.000 FYT U/g Phytase có thể giúp phá vỡ sự bao bọc của các NSP, tạo điều kiện cho phytase thủy phân phytate trong các nguyên liệu thực vật phổ biến trong khẩu phần ăn, từ đó cải thiện năng suất tăng trưởng và sự khoáng hóa xương của gà thịt.
Tác giả Saigon Nutrition Team